ERKEKLERDE OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ)

Kemik erimesi kemiklerin kütlesinin azalmasına bağlı oluşan ve kırık riskinin artmasına bağlı ciddi işgücü kaybına yol açan önemli hastalıklardan biridir. Yıllarca kemik erimesi denince akla menapoz sonrası kadınlarda oluşan kemik erimeleri geldi. Aslında erkek ve kadınlarda 30’lu yaşlardan itibaren kemik kütlesi aynı oranda azalmaya başlar fakat menapozun etkisiyle kadınlarda 50 yaşından sonra belirgin hale gelir. Osteoporozda kemikler zayıf hale gelir ve kırılma olasılığı artar. Genelde bir kemiğiniz kırılana kadar hiçbir belirti göstermezler. Osteoporoz veya osteopeni (orta düzeyde düşük kemik kütlesi) olan kişilerin yaklaşık %20’si erkeklerdir. Yaşı 50 ve üzeri olan erkeklerde yaşam süresi boyunca osteoporoza bağlı kırık olasılığı %13 ilâ %30 arasındadır. Kırıklar sıklıkla kalça, omurga ve el bileğinde gerçekleşir. Erkeklerin kalça kırığı sonrasında ölüm oranı kadınlara göre iki ilâ üç kat daha fazladır. Sigara içmek, aşırı alkol kullanımı, düşük kalsiyum ve D vitamini alımı ,fiziksel aktivite yoksunluğu, zayıf olmak, ailede kemik erimesi olması kemik erimesi riskini artırır.

Osteoporozu saptamanın en yaygın yolu, DEXA taraması gibi bir kemik yoğunluğu testi yaptırmaktır. Bu test, omurganızın alt kısımları ile kalçalarınızdaki kemik mineral yoğunluğunu (BMD) ölçer ve T-puanı adı verilen bir puan verir. –2,5 veya daha düşük T-puanı osteoporoza işaret ederken, –1,0 ilâ –2,5 arasında bir T-puanı ise osteopeniyi gösterir. –1,0’ın üzerindeki değer normaldir.

Erkeklerde osteoporoz sebeblerini kısa özetlersek ;

1-Sebebi bilinmeyen (idyopatik ) kemik erimesi; Aslında kemik erimelerinin çoğunun (%60) sebebi bulunamaz.

2-Sekonder (bir sebebe bağlı) kemik erimeleri: %30 oranında başka bir sebeble kemik erimesi oluşur. Başlıca sebepler:

a-)Hormonal bozukluklar : Testosteron hormon eksikliği, cushing sendromu (kortizol fazlalığı), tiroid bezinin fazla çalışması, prolaktin hormon yüksekliği, Büyüme hormon fazlalığı(akromegali), paratiroid bezlerinin fazla çalışması, idrar yoluyla kalsiyum atılımı bu sebeplerden bazılarıdır.

b-)Osteomalazi ( d vitamini eksikliği) : Günümüzde önemli sebeplerden biridir.

c-)Tümörler: Multiple miyelom ve kemiği tutan ve yayılan tümörler, prostat kanseri

d-)İlaçlar: Tiroid hormonu, kan sulandırıcı heparin içeren ilaçlar, kortizon içeren ilaçlar, 3 aydan uzun süre prednizon ve kortizon gibi steroid ilaçlarının kullanılması.

e-)Doğuştan bozukluklar

f-)Romatoid artrit, hareketsizlik, böbrek ve karaciğer yetersizliği

TEDAVİ:

Aşağıdaki özelliklere sahip yetişkin erkeklerde ilaç tedavisini düşünmek GEREKİR.

• Büyük bir travma olmaksızın kalça veya omurga kırığı olan

• Omurga veya kalça bölgesi DXA T-puanı –2,5 veya daha düşük olan

• Yüksek kırık riski ile birlikte DXA T-puanı –1 ilâ –2,5 arasında olan

• Uzun süreli glikokortikoid tedavisi uygulanan

• Yüksek kırık riski ile birlikte prostat kanserine yönelik androjen yoksunluk tedavisi  uygulanan hastalar.

Kullanılan ilaç grubundan biri bisfosfonatlar adı verilen ilaç sınıfına aittir. Bu ilaçlar kemik kaybını yavaşlatır ve kemik kütlesini hafifçe arttırır. Teriparatid adı verilen ilaç yeni kemik oluşumunu uyarır. Hormonal hastalığı olanların kemik erimesi ile beraber hormonal hastalığın tedavi edilmesi gerekir.

Osteoporozu önlemek ve iyileştirmek için ne yapabilirsiniz?

Beslenme biçiminizde ve yaşam tarzınızda değişiklikler yaparak osteoporozun önlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Osteoporoz riski taşıyan bir erkekseniz, şunları yapmanız gerekir

• Gıda maddeleri (kalsiyum oranı arttırılmış yiyecek ve içecekler dahil) aracılığıyla günlük 1.000-1200 mg arası kalsiyum tüketin ve gerekirse, kalsiyum takviyeleri alın.

• Kandaki D vitamini seviyeniz düşükse (30 mg/ml’nin altında) günlük D vitamini alın.

• Yürüme, koşma ve ağırlık kaldırma gibi ağırlık taşıma içeren faaliyetleri her biri 30 ilâ 40 dakikadan haftada üç veya dört kez yapın.

• Alkol kullanıyorsanız azaltın.

• Sigarayı bırakın.

Bu yazı ile ilgili yayınlanmış haberler;

http://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/459378.aspx
http://www.timeturk.com/erkeklerde-kalca-kirigi-sonrasi-olum-orani-daha-fazla/haber-551799

https://www.instagram.com/drfevzibalkan/

http://www.endokrin.com.tr/

https://www.facebook.com/endokrinoloji/

https://www.facebook.com/tiroidim

https://www.facebook.com/diyabetoloji